Podróże z matematyką
Innowacja pedagogiczna
„Podróże z matematyką”
Autorzy Innowacji:
- Wanda Bielec
- Agnieszka Klimek
Innowacja pedagogiczna o charakterze programowo – metodycznym
z zakresu edukacji matematycznej realizowana w Publicznej Szkole Podstawowej im. Papieża Jana Pawła II w Czajkowie
w roku szkolnym 2017/2018, 2018/2019 i 2019/2020
„Dążenie do odkrywania tajemnic tkwi głęboko w naturze człowieka,
a nadzieja dotarcia tam, dokąd inni nie dotarli,
pociąga umysły najmniej nawet skłonne do dociekań.” John Chadwick
I. Autor innowacji – mgr Wanda Bielec, mgr Agnieszka Klimek
II. Miejsce realizacji – Publiczna Szkoła Podstawowa im. Papieża Jana Pawła II w Czajkowie
III. Zakres innowacji – uczniowie klasy I,II,III
IV. Data rozpoczęcia i przewidywany czas na realizację programu – marzec 2018 – czerwiec 2020.
1. Wstęp - założenia ogólne.
Matematyka od wieków nazywana jest „Królową nauk”. Mimo, iż nie zawsze w pełni integruje się z innymi treściami nauczania, jest jednocześnie dziedziną wiedzy niezbędną i najczęściej wykorzystywaną w codziennym życiu.
Rozwój cywilizacji, odkrycia naukowe, rozwój systemów społecznych powoduje, że wzrasta zainteresowanie matematyką, która bywa niezastąpiona w opisywaniu problemu i dochodzeniu do jego rozwiązania.
Innowacja o profilu matematycznym obok przekazania uczestnikom zajęć konkretnej wiedzy i umiejętności ma na celu aktywizację uczniów oraz pomoc w przełamaniu ich wewnętrznych oporów, jak również dostrzeżenie swojej wartości. Umiejętnie podsunięte wskazówki i sposoby analizowania danych mogą stać się dla dziecka doskonałą pomocą w poruszaniu się po współczesnym labiryncie informacji. Wyposażą ucznia w aparat ułatwiający odróżnianie danych istotnych od zbędnych i wspomagający twórcze przetwarzanie i kreowanie rzeczywistości.
Rolą nauczyciela jest tak poprowadzić dziecko w jego drodze do samodoskonalenia i samorealizacji, aby proponowane metody były efektywne i motywowały do dalszego wysiłku, dlatego aktywizację matematyczną uczniów pragnę osiągnąć poprzez stosowanie odpowiednich metod oraz zabaw i gier matematycznych, rozwiązywanie łamigłówek logicznych i matematycznych, pamiętając o doborze stosownym do wieku ucznia, posiadanej przez niego wiedzy, zaawansowania w rozwiązywaniu problemów matematycznych.
Współczesny świat wymaga od pedagogów kreowania ludzi twórczych, zdolnych do szybkiego podejmowania decyzji, umiejących współpracować w zespole i wykorzystujących zbiorowe doświadczenie w dochodzeniu do celu. Taki typ kształcenia pozwala na poszukiwanie metod otwartych, ćwiczących wytrwałość w poszukiwaniu dróg dochodzenia do rozwiązania problemu.
Celem zabaw z matematyką jest kształcenie umysłu, rozwijanie i umacnianie zamiłowania do prawdy, obiektywizmu i dostrzeganie piękna matematyki. Dziecko, które polubi matematykę i jej zasady rozwiązywania problemów, nie będzie bezbronne we współczesnym świecie.
Wdrożenie innowacji z zakresu matematyki ma służyć rozwijaniu umiejętności logicznego myślenia, aktywności matematycznej uczniów oraz ich zaangażowaniu w proces dydaktyczny. Zamierzam rozwijać zdolności uczniów do skupienia uwagi, koncentracji, wysiłku, woli doprowadzenia do końca podjętego działania. Obliczenia matematyczne rozwijają dodatkowo umiejętności wypowiadania, czytania i pisania. Poprzez rozwiązywanie zadań tekstowych uczniowie wdrażają się do logicznego myślenia, wyrabiają umiejętność spostrzegania i rozumienia związków między wielkościami, rozbudzają swoje matematyczne zainteresowania. Rozwiązywanie zadań uczy matematycznej dociekliwości, precyzji, dostrzegania zasad i analogii, ale i ostrożności przed zbyt pochopnym rozwiązywaniem.
Innowacja będzie realizowana w ramach zajęć pozalekcyjnych w wymiarze jednej godziny tygodniowo.
2. Cel główny innowacji:
• rozwijanie postawy intelektualnej wyrażającej się w twórczym, logicznym i krytycznym myśleniu, samodzielnym pokonywaniu trudności i matematycznym analizowaniu zjawisk.
3. Cele szczegółowe innowacji:
• rozbudzanie zainteresowań matematycznych,
• rozwijanie umiejętności logicznego myślenia,
• kształtowanie postaw twórczych,
• rozwijanie umiejętności wykonywania czterech podstawowych działań arytmetycznych,
• kształtowanie wyobraźni geometrycznej,
• doskonalenie umiejętności sprawnego posługiwania się przyrządami matematycznymi,
• kształtowanie takich cech jak: wytrwałość, systematyczność, dokładność, inicjatywa, samodzielność,
• wzmacnianie odporności emocjonalnej w sytuacjach trudnych, wymagających wysiłku umysłowego,
• zdobywanie umiejętności współpracy z rówieśnikami.
4. Zakres treści programowych
Geometria
Treści:
• kreślenie figur geometrycznych z wykorzystaniem cyrkla, ekierki, linijki,
• układanie własnych kompozycji z płaskich figur geometrycznych,
• układanki geometryczne – tangramy,
• składanki papierowe – origami,
• rozwiązywanie łamigłówek geometrycznych.
Cele:
Uczeń:
- mierzy i kreśli odcinki,
- oblicza długość łamanej, obwody figur,
- rysuje figury w powiększeniu i w pomniejszeniu,
- rozwiązuje geometryczne zagadki i łamigłówki,
- wykonuje własne kompozycje z figur płaskich oraz kompozycje przestrzenne.
Przewidywane osiągnięcia:
Uczeń potrafi:
- korzystać z przyrządów matematycznych typu linijka, ekierka, cyrkiel, by kreślić figury
o podanych wymiarach, w pomniejszeniu, w powiększeniu,
- konstruować figury na geoplanie,
- tworzyć ornamenty z figur i odcinków,
- wykonywać składanki z papieru,
- rozwiązywać łamigłówki geometryczne.
Posługiwanie się liczbą
Treści:
• kształcenie sprawności rachunkowej w zakresie czterech podstawowych działań arytmetycznych,
• stosowanie poznanych własności działań arytmetycznych.
Cele:
Uczeń:
- sprawnie wykonuje cztery podstawowe działania matematyczne,
- zna sposoby ułatwiające dodawanie i odejmowanie liczb,
- oblicza stosując porównywanie różnicowe,
- stosuje praktycznie w obliczeniach poznane własności działań arytmetycznych.
Przewidywane osiągnięcia:
Uczeń potrafi:
- sprawnie wykonywać działania na liczbach,
- wykorzystywać poznane sposoby ułatwiające liczenie oraz własności działań,
- dokonywać operacji mnożenia i dzielenia liczb w zakresie tabliczki mnożenia.
Zadania tekstowe
Treści:
• rozwiązywanie zadań niestandardowych, złożonych – wymagających zastosowania dwóch działań,
• układanie zadań tekstowych do podanej formuły matematycznej i ilustracji,
• przekształcanie treści zadań.
Cele:
Uczeń:
- rozwiązuje problemy matematyczne zawarte w zadaniach z treścią,
- rozumie sens zadania tekstowego, symulacyjnego rozwiązania oraz układania zadań z treścią.
Przewidywane osiągnięcia:
Uczeń potrafi:
- rozwiązywać zadania wielodziałaniowe,
- zapisywać rozwiązania różnymi sposobami,
- układać treść zadań do formuł matematycznych,
- przekształcać treść zadań.
Zadania logiczne
Treści:
• gra w szachy, warcaby, rozwiązywanie zadań logicznych, łamigłówek, zaszyfrowanych zagadek, liczbowych krzyżówek, itp. rozwijających myślenie logiczne – analizę, syntezę, porównywanie, klasyfikowanie, wnioskowanie, uogólnianie, szeregowanie, analogię, dedukcję.
Cele:
Uczeń:
- wykorzystuje analizę, syntezę, porównywanie, klasyfikowanie, wnioskowanie, uogólnianie, szeregowanie, analogię, dedukcję do rozwiązywania zadań logicznych, łamigłówek, zaszyfrowanych zagadek, liczbowych krzyżówek, itp.
Przewidywane osiągnięcia:
Uczeń potrafi:
- rozwiązywać zadania logiczne,
- przekształcać sytuacje życiowe w zadania matematyczne,
- rozwiązywać problemy matematyczne zawarte w zadaniach z treścią,
- rozumie sens zadania tekstowego, symulacyjnego rozwiązania,
- układać zadania z treścią.
Wzmacnianie odporności emocjonalnej
Treści:
• gry matematyczne np. gra w szachy, gry planszowe
• rozwiązywanie zadań konkursowych.
Cele:
Uczeń:
- rozwiązuje zadania nietypowe oraz gry matematyczne,
- współpracuje z rówieśnikami, wymienia się poglądami i pomysłami na rozwiązanie zadań matematycznych.
Przewidywane osiągnięcia:
Uczeń potrafi:
- definiować i analizować problem matematyczny – stawiać właściwe pytania,
- dostrzegać w zadaniach prawidłowości (porządkować, klasyfikować, uogólniać dane),
- wykorzystywać prawa i zasady matematyczne w dochodzeniu do celu, poszukiwać różnych dróg rozwiązań, wybierać te najbardziej racjonalne i ekonomiczne,
- twórczo współpracować w zespole, wykorzystywać zbiorowe doświadczenie,
- podejmować kolejny wysiłek, nie zrażając się uprzednim niepowodzeniem,
- podejmować działania służące samodoskonaleniu i rozwijaniu własnych zainteresowań.
5. Formy realizacji i procedury osiągania celów :
Zakłada się, że formy i metody pracy z uczniami będą urozmaicone i zależne od charakteru omawianego materiału oraz możliwości psycho – fizycznych dzieci. Należy pamiętać o zabawowym charakterze zajęć, ponieważ pozytywne emocje wzmacniają motywację i pamięć uczniów.
Do przewidywanych metod i form należą:
- pogadanka,
- pokaz i obserwacja,
- „Burza mózgów”,
- dyskusja,
- sprawdzanie hipotez przez doświadczenie,
- gry i zabawy matematyczne (planszowe, karciane, komputerowe itp.),
- rebusy, łamigłówki, krzyżówki itp.
Realizacja treści i osiąganie celów odbywać się będzie poprzez:
- rozwiązywanie zadań tekstowych różnymi sposobami,
- rozwiązywanie zadań tekstowych niestandardowych,
- rozwiązywanie zadań złożonych,
- rozwiązywanie zadań tekstowych za pomocą grafów, drzewek matematycznych, tabelek funkcyjnych,
- matematyczne rozrywki umysłowe,
- łamigłówki matematyczne,
- gry dydaktyczne,
- gry i zabawy logiczne.
6. Sposoby ewaluacji :
Ewaluacja programu będzie prowadzona na bieżąco i na zakończenie każdego roku szkolnego. Oceny atrakcyjności zajęć dokonają sami uczniowie poprzez udział w zajęciach oraz informację zwrotną.
Sposoby ewaluacji:
- obserwacja uczniów podczas zajęć,
- aktywność uczniów podczas zajęć,
- arkusz informacji zwrotnej dla ucznia (ankieta),
- udział w konkursach,
- wyniki sprawdzianów wiedzy i umiejętności.